GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI
Güneş enerjisi santrali yatırımı yapılırken ortaya çıkan sorulardan biri de söz konusu santralin bir iş yeri olup olmadığı ve bu kapsamda bir işyeri açma ve çalıştırma rusatının alınıp alınmayacağıdır. Bu soruyu cevaplayabilme adına öncelikle güneş enerjisi santrallerinin işyeri olup olmadığı hususunu cevaplamak gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu iş yerini “işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birim“ olarak tanımlamıştır. Öte yandan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik kapsamında iş yeri “Ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin ya da girişimin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan, kara ya da su üzerindeki açık veya kapalı alanda bulunan sabit ya da mobil yerler“ olarak tanımlanmıştır.
Dolayısı ile yukarıda anılan mevzuat hükümleri gereği güneş enerjisi santralleri bir iş yeridir. İş yeri olarak nitelendirdiğimiz bu santrallerin hangi işeyi sınıfına girdiğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Sınıf tespitini yapma adına İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliği incelediğimizde spesifik olarak güneş enerjisi santrallerinin hangi sınıfta yer aldığı belirtilmemiştir. Fakat ilgili yönetmelikte Gayrisıhhî müessese “Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden az veya çok zarar veren veya vermesi muhtemel olan ya da doğal kaynakların kirlenmesine sebep olabilecek müessese“ olarak tanımlanmış ve bunun yanında gayrisıhhi müesseseleri de kendi içinde üç sınıfa ayırmıştır. Şöyle ki;
Birinci sınıf gayrisıhhî müessese: Meskenlerden mutlaka uzak bulundurulmaları gereken işyerleri.
İkinci sınıf gayrisıhhî müessese: Meskenlerden mutlaka uzaklaştırılması gerekmemekle beraber izin verilmeden önce civarında ikamet edenlerin sıhhat ve istirahatleri üzerine gerek tesisatları ve gerekse vaziyetleri itibarıyla bir zarar vermeyeceğine kanaat oluşması için inceleme yapılması gereken işyerleri.
Üçüncü sınıf gayrisıhhî müessese: Meskenlerin yanında açılabilmekle beraber yalnız sıhhî nezarete tabi tutulması gereken işyerleri.
Güneş enerjisi santrallerinin bu sınıflardan hangisi kapsamında değerlendirileceği ise benzeri işyerlerinin hangi sınıf kapsamında değerlendirildiğine göre saptanacaktır. Yönetmelik enerji sanayiinde faaliyet gösteren ikinci sınıf gayrisıhhi müesseseleri açağıdaki şekilde sıralamıştır.
- Toplam ısıl gücü 20 MW altında kapasitede olan yakma tesisleri ile termik enerji santralleri,
- Torba yakıt üretim tesisleri,
- Odun kömürü imal yerleri,
- Rüzgar enerji santralleri, (RES)
- Jeotermal enerji santralleri ile bu enerjiden 5 MW ve üzerinde kullanan tesisler.
- Hidroelektrik santralleri (HES).
Görüleceği üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimine yönelik olan RES ve HES gibi tesisler bu sınıfta yer almaktadır. Dolayısı ile yenilenebilir enerji kaynağına dayalı olarak elektrik üretimi yapılan güneş enerjisi santralleri (GES) ikinci sınıf gayrisıhhi müessese olarak değerlendirilecektir.
Mevzuatsal yönü ile incelediğimiz de yukarıda izah edildiği üzere güneş enerjisi santralleri birer işyeri olmakala birlikte ikinci sınıf gayrisıhhi müessese olarak değerlendirilmektedir. Peki uygulamada söz konusu tesisler için bu kapsamda işyeri açama ve çalışma ruhsatı düzenlenmekte midir? Evet, uygulamada bu tesisler için ilgili idareler işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlemiştir. İşletmede olan ve elektrik üretimine devam eden halihazırdaki bir çok tesisin ise henüz işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadığı da bilinmektedir.
Sonuç olarak güneş enerjisi santrali işletme sahiplerini bu konuda gerekli iş ve işlemleri yaparak tesisleri için iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almalarını tavsiye ederiz.
Saygılarımızla.
